Kon Tum là một miền đất có nhiều dân tộc sinh sống nhất, chính vì vậy Kon Tum là vùng đất có nhiều nét đậm đặc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số. Cùng với đó là hệ thống di sản văn hóa phong phú, độc đáo như văn hóa luật tục; văn hóa nhà Rông, nhà Dài; hay văn hóa cồng chiêng được xếp vào những di sản văn hóa của thế giới. Trong đó phải để đến văn hóa lễ hội của Kon Tum đặc sắc, luôn thu hút được rất nhiều du khách đến với mảnh đất Tây Nguyên này.
Các lễ hội Kon Tum cũng giống như những vùng đất khác thuộc Tây Nguyên như Gia Lai, Đắc Lắc. Tuy nhiên cũng có những lễ hội đặc biệt mà chỉ riêng nơi này có. Tạo nên một nền văn hóa đa dạng và phong phú. Các lễ hội nổi tiếng ở Kon Tum có thể kể đến như lễ hội mừng nhà Rông mới của người Giẻ Triêng; Lễ hội Puh Hơ Drih với nhiều hoạt động độc đáo, đặc sắc tạo nên một nét văn hóa riêng biệt và tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho vùng đất này.
Mục lục
Lễ hội mừng lúa mới ở Kon Tum – Lễ hội nổi tiếng ở Kon Tum
- Thời gian tổ chức: 25/10 hàng năm
- Địa điểm: Đồng bào dân tộc Xơ Đăng
Lễ hội ở Kon Tum này được tổ chức vào ngày 25 tháng 10 hàng năm sau khi thu hoạch lúa xong tại làng Xơ Đăng. Khi thời điểm lúa bắt đầu chín rộ. Già làng sẽ chọn ngày đẹp nhất để tổ chức lễ hội mừng lúa mới ở Kon Tum. Vào những ngày diễn ra lễ hội, tất cả các gia đình cùng nhau dọn dẹp nhà cửa tươm tất. Với ý nghĩa thần lúa sẽ dễ dàng trở về nhà mà không cảm thấy lạ. Bên cạnh đó, lễ hội mừng lúa mới còn có ý nghĩa gắn kết cộng đồng 54 dân tộc anh em.
Trước đây lễ hội mừng lúa mới chỉ được tổ chức với phạm vi nhỏ. Nhưng hiện nay đã trở thành lễ hội đặc sắc dành cho cả cộng đồng. Với những nghi lễ linh thiêng và nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc. Vào những ngày diễn ra lễ hội, phụ nữ là người chuẩn bị các vật dụng như dây chỉ; nồi nấu cơm cúng và gùi thiêng.
Lễ hội được chia thành hai giai đoạn gồm:
Giai đoạn 1
Ăn lúa mới tại gia đình: Chủ nhà sẽ lên rẫy lúa của gia đình mình. Dùng cây le để đánh dấu vị trí và thực hiện tín ngưỡng trước khi tuốt lúa. Sau đó, sẽ mang về cất giữ và cúng lúa mới. Ngoài ra, trên đường di chuyển từ rẫy về nhà. Họ sẽ dùng một cành cây để chắn những lối phụ khác và chỉ để lại lối đi cho kho lúa của nhà mình.
Giai đoạn 2
Mừng lúa mới tại nhà Rông: Già làng là người đứng đầu tổ chức lễ hội cho cả làng để bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên đã ban cho một vụ mùa bội thu. Khi tất cả dân làng có mặt đông đủ. Già làng sẽ đánh trống báo hiệu cho nam giới mang theo những lễ vật gồm cá suối; heo; gà; rượu chè tập trung tại nhà Rông.
Có thể thấy lễ hội mừng lúa mới là một trong những lễ hội ở Kon Tum đặc sắc nhất với những hoạt động vô cùng ý nghĩa. Nếu có dịp du lịch Kon Tum vào đúng dịp diễn ra lễ hội. Du khách sẽ được hòa mình cùng không khí sôi động nơi đây và hiểu rõ hơn về nét văn hóa đặc sắc của vùng đất này.
Lễ hội mừng nhà Rông mới của người Giẻ Triêng – lễ hội nổi tiếng ở Kon tum
Địa chỉ tổ chức: Làng Đăk Gô, xã Đăk Kroong, huyện Đăk Glei, Kon Tum
Kon Tum có những lễ hội đặc sắc nào? Lễ hội mừng nhà Rông mới của đồng bào dân tộc Giẻ Triêng được tổ chức tại làng Đăk Gô, xã Đăk Krông, huyện Đăk Glei, Kon Tum. Lễ hội có ý nghĩa cầu may mắn cho một năm được hạnh phúc, thu hoạch bội thu. Vào những ngày diễn ra lễ hội phụ nữ cùng nhau đi hái rau rừng; bắt cá suối… Còn đàn ông sẽ vào rừng để săn bắn mang thực phẩm về để làm lễ. Những chàng trai khéo tay sẽ được chọn đi cùng già làng vào rừng chặt cây nêu về cúng Giàng. Điều kiện trước khi đi, những chàng trai này phải ngủ chay ở nhà Rông trong 3 ngày 3 đêm. Và phải tắm rửa sạch sẽ rồi mới được vào rừng chặt cây nêu.
Đối với người dân Giẻ Triêng, con trâu không chỉ là tài sản mà còn là con vật linh thiêng và giúp cầu xin thần linh cho buôn làng luôn được khỏe mạnh. Vì vậy, trong lễ hội độc đáo ở Kon Tum này không thể thiếu được lễ đâm trâu. Tuy nhiên, trước khi làm lễ người dân trong làng sẽ khóc trâu suốt một đêm ròng vì đã hy sinh và chịu nhiều đau đớn để họ làm lễ dâng thần linh
Trong lễ hội những cô gái mặc trang phục truyền thống. Nhảy điệu Bông rốk với không khí sôi động và náo nhiệt. Già làng sẽ cử một thanh niên khỏe mạnh nhất cầm giáo đuổi theo và đâm trâu. Sau đó cùng nhau mang trâu đi mổ chia đều cho mọi người dân trong làng với ý nghĩa may mắn. Kết thúc lễ hội tất cả mọi người cùng vào nhà Rông, múa cồng chiêng và uống rượu để mừng làng mới, nhà mới.
Lễ hội Puh Hơ Drih – Lễ hội cảm ơn trời đất cho mùa màng bội thu
- Thời gian tổ chức: Tháng 11 – 12 Dương lịch hàng năm
- Địa chỉ: Vùng Ba Na, xã Hơ Moong, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum
Puh Hơ Drih là một trong những lễ hội nổi tiếng ở Kon Tum đặc sắc. Lễ hội được tổ chức sau khi thu hoạch mùa màng. Khi đó người đứng đầu buôn làng sẽ tổ chức cho mọi người cùng nhau sửa sang lại nhà rông và các máng nước để đón lễ hội. Người Rơ Ngao quan niệm rằng. Lễ hội Puh Hơ Drih được tổ chức với ý nghĩa cầu mong cho dân làng luôn được ấm no; tránh xa dịch bệnh và các thế lực xấu. Lễ hội được tổ chức tại nhà Rông với phần cúng lễ và hiến tế bò, gà, heo… Tất cả mọi người dân trong buôn làng cùng nhau mặc trang phục truyền thống; đánh cồng chiêng, liên hoan ẩm thực và ca hát…
Hiện nay, lễ hội Puh Hơ Drih không chỉ là hoạt động tâm linh truyền thống với ý nghĩa cảm ơn đất trời ban cho mùa màng bội thu. Mà còn là dịp để tất cả mọi người dân cùng nhau vui chơi; uống rượu cần và đánh cồng chiêng. Lễ hội được tổ chức cũng là dịp để người dân thể hiện tinh thần đoàn kết và bảo tồn những nét đẹp văn hóa cho thế hệ mai sau.
Lễ cúng đất làng của người Ba Na – Lễ hội nổi tiếng ở Kon Tum
Thời gian tổ chức: Cuối tháng 2 và đầu tháng 3 Âm lịch
Địa điểm: Dân tộc Ba Na, tỉnh Kon Tum
Lễ hội ở Kon Tum đặc sắc này được tổ chức vào tầm cuối tháng 2 và đầu tháng 3 Âm lịch. Bắt đầu vụ mùa sản xuất hoặc dọn tới một vùng đất mới. Người dân Ba Na quan niệm, con người khi sinh ra cho tới khi xuống dưới mồ đều có những mối quan hệ ứng xử trong cuộc sống. Để sinh tồn, các dân tộc phải trải qua nhiều khó khăn như thú dữ; bệnh tật; nghèo đó;, sự khắc nghiệt của thiên nhiên… Vì vậy, lễ hội được tổ chức ở với nhiều ý nghĩa thể hiện được lòng khao khát cuộc sống ấm no của người dân nơi đây.
Trước ngày lễ hội được tổ chức, người dân Ba Na sẽ làm lễ kéo dài trong vòng 2 ngày. Họ khẩn và mời các vị thần linh về phù hộ cho công việc được gặp nhiều thuận lợi. Và báo cáo về những việc sẽ làm trong năm tới. Có thể thấy lễ hội cúng đất làng của người Ba Na có nhiều nét đặc sắc mà bạn không nên bỏ qua khi có dịp ghé thăm nơi đây.
Lời kết
Đến với những lễ hội ở Kon Tum đặc sắc du khách sẽ được hòa mình cùng không khí sôi động và tìm hiểu về cuộc sống của người dân bản địa.
Lễ hội mừng lúa mới, lễ hội mừng nhà Rông mới, lễ hội Puh Hơ Drih… thu hút du khách gần xa và người dân địa phương với nhiều hoạt động đặc sắc.
Trên đây là những lễ hội nổi tiếng ở Kon Tum đặc sắc và độc đáo nhất. Hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn những nét văn hóa đặc sắc của những lễ hội này và có chuyến đi khám phá đáng nhớ.
Nguồn: Luhanhvietnam.com.vn
